Yüzde Hesaplama
Hızlı ve kolay yüzde hesaplamaları yapın
%Yüzde Hesapla
Diğer Hesaplamalar
Bir sayının yüzdesi kaçtır?
Bir sayı diğerinin yüzde kaçıdır?
Hangi sayının yüzdesidir?
Yüzde Hesaplama Rehberi
Yüzde hesaplamalarını her yönüyle anlamak için kapsamlı kılavuzunuz
Yüzde Nedir ve Nasıl Çalışır?
Yüzde, Latin kökenli "per centum" ifadesinden gelir ve tam olarak "yüzde" anlamına gelir. Matematikte bunu her zaman 100 üzerinden bir oran olarak düşünebilirsiniz. Mesela bir sınıfta 100 öğrenci varsa ve bunların 30'u kız ise, kızların oranı %30'dur. Ama ya sınıfta 50 öğrenci varsa ve 15'i kız? İşte burada yüzde hesaplama devreye giriyor.
Yüzde sembolü (%) aslında sayıların üst üste yazılmış halidir - 1, 0 ve 0. Bu da "100'de" anlamını görsel olarak temsil eder. Her yüzde ifadesi bir kesir veya ondalık sayı olarak yazılabilir. Örneğin %50 = 50/100 = 0.50 şeklinde gösterilebilir.
💡 Pratik İpucu
Yüzdeyi hızlı anlamak için şunu düşünün: Eğer 100 elmam varsa ve %25'ini yedim, kaç elma yedim? 25 elma! Çünkü %25, 100'ün 25'i demek.
Yüzde Hesaplama Türleri
Temel Yüzde Hesabı
Bir sayının belirli yüzdesini bulma
Örnek:
200'ün %15'i = 30
Formül:
Sayı × (Yüzde ÷ 100)
Oran Hesaplama
Bir sayının başka bir sayıya oranı
Örnek:
30, 200'ün %15'i
Formül:
(Parça ÷ Bütün) × 100
Artış/Azalış
Değer değişimlerini yüzde ile ifade etme
Örnek:
100→120 = %20 artış
Formül:
((Yeni - Eski) ÷ Eski) × 100
Yüzde Fark
İki değer arasındaki göreceli fark
Örnek:
80 ile 120 arası %40 fark
Formül:
|V1 - V2| ÷ ((V1 + V2) / 2) × 100
Günlük Hayatta Yüzde Kullanımı
Yüzdeler her gün karşımıza çıkar. İşte en yaygın kullanım alanları ve pratik örnekler
Alışveriş ve İndirimler
Mağazada %40 indirim varsa, 250₺'lik ürün kaç lira olur?
Çözüm: 250 × (1 - 0.40) = 150₺
İki indirim üst üste gelse (%20 sonra %10) toplam indirim kaç?
Çözüm: İlk %20, sonra kalan üzerinden %10 = %28 toplam
500₺ alışverişte %15 ekstra indirim kuponu kullanırsanız ne kadar ödersiniz?
Çözüm: 500 × 0.85 = 425₺
Finans ve Bütçe
Maaşınıza %12 zam geldiyse, 8.500₺ olan maaş ne olur?
Çözüm: 8.500 × 1.12 = 9.520₺
Gelirinizin %30'unu kiraya, %20'sini yemeğe harcıyorsanız geriye ne kalır?
Çözüm: 100% - 30% - 20% = %50 kalır
Yıllık %18 faizle 10.000₺ yatırdıysanız, 1 yıl sonra ne kazanırsınız?
Çözüm: 10.000 × 0.18 = 1.800₺ faiz
İş ve Performans
Satış hedefiniz 100.000₺, 85.000₺ yaptınız. Hedef gerçekleşme oranı?
Çözüm: (85.000 ÷ 100.000) × 100 = %85
Geçen ay 50 müşteri, bu ay 65 müşteri. Artış yüzdesi?
Çözüm: ((65 - 50) ÷ 50) × 100 = %30 artış
Projede %75 ilerleme kaydettiyseniz, kalan kısım?
Çözüm: 100% - 75% = %25 kaldı
Eğitim ve Sınavlar
100 soruluk sınavda 83 doğru yaptınız. Not ortalamanız?
Çözüm: (83 ÷ 100) × 100 = %83
Sınıfın %40'ı kız, 25 öğrenci varsa kaç kız var?
Çözüm: 25 × 0.40 = 10 kız öğrenci
Final notunuzun %60'ı yazılı, %40'ı sözlü. Yazılı 70, sözlü 90 ise not?
Çözüm: (70 × 0.6) + (90 × 0.4) = 78
İleri Seviye Konular
Yüzde hesaplamalarında ustalaşmak için detaylı bilgiler
Bileşik Yüzde Değişimleri
Ardışık yüzde değişimlerinde her değişim bir önceki sonuç üzerinden hesaplanır. Mesela 100₺'lik bir ürüne önce %20 zam gelirse 120₺ olur, sonra bu 120₺ üzerinden %10 indirim yapılırsa 108₺ olur. Toplam etki %8 artış oluşturur, basitçe %20 - %10 = %10 değil!
Formül:
Son Değer = İlk Değer × (1 ± Y1/100) × (1 ± Y2/100) × ...
Yüzde Puanı vs Yüzde
Bu iki kavram sıkça karıştırılır. Enflasyon %8'den %12'ye çıktıysa, bu 4 yüzde PUANI artış demektir. Ama yüzde olarak artış %50'dir (çünkü 4/8 = 0.50). Basın ve medyada bu ayrım çok önemlidir.
Formül:
Puan Farkı = |Y2 - Y1|, Yüzde Farkı = |(Y2 - Y1) / Y1| × 100
Ters Yüzde Hesaplama
Bazen sonuç değeri biliriz ama başlangıç değerini bulmak isteriz. Örneğin %20 KDV dahil fiyat 360₺ ise, KDV hariç fiyat nedir? Bu durumda 360 ÷ 1.20 = 300₺ şeklinde hesaplanır. Sadece %20'sini çıkarmak (360 × 0.80) yanlış olur!
Formül:
İlk Değer = Son Değer ÷ (1 ± Yüzde/100)
Ağırlıklı Yüzdeler
Farklı ağırlıklara sahip yüzdeler toplamda nasıl bir etki oluşturur? Örneğin sınav notunuzun %60'ı yazılı (%80 aldınız), %40'ı sözlü (%90 aldınız) ise genel notunuz: (80×0.6) + (90×0.4) = 48 + 36 = 84 olur.
Formül:
Ağırlıklı Ortalama = (Y1 × A1) + (Y2 × A2) + ... (Ağırlıklar toplamı 1 olmalı)
❓Sıkça Sorulan Sorular
1Yüzdeler %100'ü aşabilir mi?
Kesinlikle! Eğer yeni değer orijinal değerin iki katından fazlaysa %100'ü aşar. Örneğin bir hisse senedi 50₺'den 150₺'ye çıkarsa %200 artış olur. Çünkü 100₺ kar elde ettiniz ve bu başlangıç değerinizin iki katı (100 ÷ 50 = 2 → %200).
25→75 = %200 artış, 30→150 = %400 artış
2İki ardışık indirim nasıl hesaplanır?
Ardışık indirimler topla nmaz, çarpılır! Önce %20 sonra %10 indirim varsa, birinci indirimden sonra fiyatın %80'i kalır (0.80), ikinci indirimden sonra kalanın %90'ı kalır (0.90). Toplam: 0.80 × 0.90 = 0.72 → %28 indirim (çünkü %72 kaldı, %28 indi).
500₺ × 0.80 × 0.90 = 360₺ (140₺ toplam indirim = %28)
3Yüzde artıştan sonra aynı oranda azaltırsam başa döner miyim?
Hayır, dönmezsiniz! Bu çok yaygın bir yanılgıdır. 100₺'ye %50 zam gelirse 150₺ olur. Sonra 150₺'ye %50 indirim yaparsanız 75₺ olur, 100₺ olmaz! Çünkü artış önceki değer üzerinden, azalış yeni değer üzerinden hesaplanır.
100 → (+%50) → 150 → (-%50) → 75 (başa dönmedi!)
4Ondalık sayıdan yüzdeye nasıl geçilir?
Ondalık sayıyı 100 ile çarpın. Örneğin 0.75 = %75, çünkü 0.75 × 100 = 75. Tersi için yüzdeyi 100'e bölün: %85 = 0.85 çünkü 85 ÷ 100 = 0.85. Bu dönüşümü hızlı yapmak için ondalık noktasını iki basamak kaydırabilirsiniz.
0.15 = %15, 0.03 = %3, 1.25 = %125, %60 = 0.60
5Negatif yüzdeler olur mu?
Evet, özellikle değişim hesaplamalarında. Bir değer azalıyorsa negatif yüzde ile gösterilir. Örneğin satışlar 1000'den 800'e düştüyse %20 azalış yaşanmıştır, bunu -20% şeklinde de yazabiliriz. Ancak negatif yüzdeler kavramsal olarak "yok etme" anlamına gelmez.
1000→800 = -20%, Sıcaklık 10°C'den 5°C'ye = -50%
6KDV hesabında hangi formülü kullanmalıyım?
KDV eklemek için: Fiyat × (1 + KDV/100). %20 KDV için 1.20 ile çarpın. KDV çıkarmak için: KDV dahil fiyat ÷ 1.20. Sadece %20'sini çıkarmak yanlıştır çünkü KDV dahil fiyat üzerinden %20 çıkarırsanız hatalı sonuç bulursunuz.
100₺ → KDV ekle → 120₺, 120₺ → KDV çıkar → 100₺ (120 ÷ 1.20)
7Yüzde hesaplamada parantez sırası önemli mi?
Evet, çok önemli! Örneğin 200 + 200 × %50 işleminde önce çarpma yapılmalı: 200 + (200 × 0.50) = 200 + 100 = 300. Eğer (200 + 200) × %50 yaparsanız 400 × 0.50 = 200 bulursunuz ki bu yanlış olur. Matematik işlem önceliği kuralları burada da geçerli.
Doğru: 150 + 150 × 0.20 = 180, Yanlış: (150 + 150) × 0.20 = 60
8Yüzde ile kesir arasındaki ilişki nedir?
Her yüzde bir kesire dönüştürülebilir. %25 = 25/100 = 1/4, %50 = 50/100 = 1/2, %75 = 75/100 = 3/4 gibi. Bu dönüşüm özellikle kafadan hesaplama yaparken çok işe yarar. %33.33 yaklaşık 1/3, %66.66 yaklaşık 2/3 anlamına gelir.
%20 = 1/5, %40 = 2/5, %60 = 3/5, %80 = 4/5